สำหรับการเจริญเติบโตของพืชชนิดต่างๆนั้น จะต้องอาศัยธาตุอาหารเพื่อช่วยในการเจริญเติบโต เราสามารถทำได้โดยการใส่ปุ๋ยประเภทต่างๆ ซึ่งปุ๋ยชีวภาพก็เป็นปุ๋ยอีกประเภทหนึ่งที่สามารถช่วยให้พืชเจริญงอกงามขึ้นมาได้
ปุ๋ยชีวภาพ คืออะไร?
ปุ๋ยชีวภาพ คือ ปุ๋ยที่มีส่วนประกอบของจุลินทรีย์มีชีวิต ไม่ใช่เป็นการเสริมธาตุอาหารให้ดินโดยตรง แต่อาศัยจุลินทรีย์ที่มีชีวิตช่วยในการสร้างธาตุอาหารที่มีประโยชน์ในระยาวให้แก่พืช หรือทำการเปลี่ยนองค์ประกอบต่างๆให้พืชสามารถนำไปใช้ประโยชน์ในการเจริญเติบโตได้ จุลินทรีย์ที่ได้นำมาใช้ผลิตจะต้องมีคุณสมบัติตามต้องการ โดยที่อย่างน้อยจะต้องมีสารอาหารที่จำเป็น 3 ชนิด ได้แก่ ธาตุไนโตรเจน ธาตุฟอสฟอรัส และธาตุโพแทสเซียม ซึ่งปุ๋ยชีวภาพนั้นเรามักที่จะได้ยินผู้คนเรียกกันอีกชื่อหนึ่งว่าปุ๋ยจุลินทรีย์นั่นเอง
ปุ๋ยชีวภาพมีอยู่ 2 ประเภท มีดังนี้
ปุ๋ยชีวภาพที่มีจุลินทรีย์สร้างธาตุอาหารให้พืช
แม้ว่าจุลินทรีย์ที่สร้างธาตุอาหารได้จะมีอยู่ด้วยกันหลายสายพันธุ์ แต่ปัจจุบันนั้นได้พบว่ามีเพียงกลุ่มจุลินทรีย์ตรึงไนโตรเจนเท่านั้นที่เป็นประโยชน์ต่อพืช โดยสามารถที่จะแบ่งแยกย่อยได้ 2 กลุ่ม ดังนี้
- ปุ๋ยชีวภาพที่ประกอบไปด้วยแบคทีเรียตรึงไนโตรเจนโดยทำการอาศัยอยู่ร่วมกันกับพืชแบบพึ่งพาอาศัยกัน จุลินทรีย์มีชีวิตที่อยู่ในปุ๋ยกลุ่มนี้จะมีประสิทธิภาพในการตรึงไนโตรเจนได้สูง สามารถที่จะนำมาใช้ในการทดแทนแม่ปุ๋ยไนโตรเจนได้เกินกว่า 50 เปอร์เซ็นต์ หากเป็นจุลินทรีย์ที่มีสายพันธุ์ดีก็อาจจะสามารถชดเชยในการเพิ่มธาตุอาหารไนโตรเจนในปุ๋ยชนิดอื่นๆได้แบบ 100 เปอร์เซ็นต์เลยก็ได้ แต่ก็ขึ้นอยู่กับคุณภาพของดินเบื้องต้นและพืชอาศัยด้วย โดยที่การทำงานของจุลินทรีย์นั้นจะทำการสร้างโครงสร้างในแบบพิเศษเพื่อที่จะสามารถยึดเกาะกับรากของพืชได้ ต่อจากนั้นก็จะตรึงไนโตรเจนสะสมไว้ พืชก็จะสามารถดึงธาตุอาหารมาใช้ได้
- ปุ๋ยชีวภาพที่ประกอบไปด้วยแบคทีเรียตรึงไนโตรเจนโดยทำการอาศัยอยู่ร่วมกันกับพืชในแบบอิสระ เป็นปุ๋ยที่ตรึงไนโตรเจนได้ค่อนข้างต่ำ จึงไม่สามารถที่จะใช้ทดแทนปุ๋ยเคมีได้ เหมาะสำหรับเสริมให้ปุ๋ยชนิดอื่นๆมีประสิทธิภาพมากขึ้น ลักษณะการทำงานของปุ๋ยกลุ่มนี้จุลินทรีย์จะอาศัยอยู่ในดินอย่างอิสระและตามส่วนต่างๆของพืช แล้วสะสมไนโตรเจนก่อนที่จะปล่อยลงสู่ดิน
ปุ๋ยชีวภาพที่มีจุลินทรีย์ช่วยให้ธาตุอาหารเป็นประโยชน์แก่พืช
ปุ๋ยประเภทนี้จะปล่อยเอนไซม์บางชนิดออกมาเพื่อที่จะเปลี่ยนรูปของธาตุอาหารในดิน ให้พืชสามารถที่จะนำไปใช้ประโยชน์ได้ มีด้วยกันดังนี้
- ปุ๋ยชีวภาพแบคทีเรีย ช่วยให้พืชเจริญเติบโตได้ดี อาจประกอบไปด้วยแบคทีเรียเพียงกลุ่มเดียวหรือหลายกลุ่ม เสริมการดูดซึมแร่ธาตุอาหารของพืชให้มีประสิทธิภาพมากขึ้น และสามารถที่จะผลิตฮอร์โมนบางชนิดที่มีประโยชน์ต่อพืช
- ปุ๋ยชีวภาพที่สามารถเพิ่มความเป็นประโยชน์ของธาตุอาหารพืช จุลินทรีย์จะทำการเปลี่ยนธาตุอาหารต่างๆให้พืชดูดซึมไปใช้งานได้ง่าย เช่น ช่วยให้ธาตุอาหารบางชนิดเกาะรากพืชได้มากขึ้น ช่วยให้ธาตุอาหารที่ละลายน้ำได้ยากสามารถละลายน้ำได้ง่ายให้พืชนำไปใช้ประโยชน์ได้
ประโยชน์ของปุ๋ยชีวภาพ
- ช่วยทำให้ดินร่วนซุย ดินสามารถอุ้มน้ำได้มากขึ้น
- ช่วยในการสร้างฮอร์โมนพืช ทำให้พืชได้ผลผลิตสูง และมีคุณภาพดี
- ปรับความเป็นกรด-ด่าง ในดิน
- สามารถสลายอินทรีย์วัตถุต่างๆในดิน ทำให้พืชดูดซึมไปใช้ประโยชน์ได้
- ปุ๋ยน้ำชีวภาพนั้นสามารถที่จะช่วยกำจัดน้ำเสียภายในฟาร์มต่างๆได้
พืชนั้นต้องการธาตุอาหารที่เป็นประโยชน์มาช่วยในการเจริญเติบโต ดังนั้นก็ต้องใช้ปุ๋ยบำรุงดินเพื่อช่วยในการเสริมธาตุอาหาร หรือเปลี่ยนองค์ประกอบของธาตุอาหารให้พืชสามารถนำมาใช้ในการเจริญเติบโตได้นั่นเอง
